سطوح فیبوناچی

فیبوناچی از کجا اومده؟

قبل از اینکه بریم سراغ اینکه چطوری از سطوح فیبوناچی توی ترید استفاده می‌کنیم، بهتره بدونیم اصلاً این اعداد از کجا اومدن.

دنباله‌ی فیبوناچی اولین‌بار توسط یه ریاضیدان ایتالیایی به اسم لئوناردو پیزانو، معروف به فیبوناچی، توی کتابش به اسم Liber Abaci تو سال ۱۲۰۲ معرفی شد.

این دنباله با ۰ و ۱ شروع می‌شه، و هر عدد بعدی، حاصل جمع دو عدد قبلیه:
۰، ۱، ۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۱۳، ۲۱، ۳۴، ۵۵، ۸۹، ۱۴۴ و الی آخر.

نکته‌ی جالب این دنباله اینه که هرچی جلوتر می‌ریم، نسبت هر عدد به عدد بعدی‌ش، به حدود ۰.۶۱۸ (یا معکوسش یعنی ۱.۶۱۸) نزدیک می‌شه.
این نسبت رو به اسم نسبت طلایی یا فی (φ) می‌شناسن که توی خیلی جاها مثل طبیعت، هنر، معماری و حتی بازارهای مالی هم دیده می‌شه.

از ریاضیات تا تحلیل بازار

استفاده از اعداد فیبوناچی توی بازارهای مالی از اوایل قرن بیستم شروع شد؛ وقتی که تریدرها متوجه شدن بازارها معمولاً یه بخشی از حرکتشون رو به شکل قابل‌پیش‌بینی برمی‌گردن (یعنی پول‌بک می‌زنن) و بعد دوباره توی همون جهت اصلی ادامه می‌دن. جالب اینجاست که این سطح‌های برگشتی، اغلب با نسبت‌های مهم فیبوناچی تطابق داشتن.

مهم‌ترین سطح‌های فیبوناچی که توی ترید استفاده می‌شن اینان:

• ۲۳.۶٪ – این عدد از تقسیم یه عدد فیبوناچی به عددی که سه پله جلوتره به‌دست میاد
• ۳۸.۲٪ – از تقسیم یه عدد فیبوناچی به عددی که دو پله جلوتره به‌دست میاد
• ۵۰٪ – این نسبت توی دنباله فیبوناچی نیست، ولی چون توی تئوری داو و رفتار کلی بازار اهمیت داره، ازش استفاده می‌کنن
• ۶۱.۸٪ – این همون نسبت طلاییه؛ از تقسیم یه عدد فیبوناچی به عدد بعدیش در میاد
• ۷۸.۶٪ – این مقدار، جذر (ریشه‌ی دوم) عدد ۰.۶۱۸ هست یعنی همون نسبت طلایی

این نسبت‌ها الان به‌عنوان ابزار مهمی توی تحلیل تکنیکال استفاده می‌شن تا نقاط احتمالی برگشت یا ادامه‌ی روند مشخص بشن.

سطوح اصلاحی فیبوناچی چیه؟

سطوح اصلاحی فیبوناچی، خطوط افقی‌ای هستن که روی چارت قیمت کشیده می‌شن و نشون می‌دن که قیمت ممکنه توی اون نواحی مکث کنه یا برگرده. این خطوط معمولاً به‌عنوان نواحی احتمالی حمایت یا مقاومت در نظر گرفته می‌شن.

برای رسم این سطوح، اول یه حرکت مهم قیمتی رو مشخص می‌کنیم (چه به سمت بالا چه پایین)، بعد درصدهای مهم فیبوناچی رو روی اون حرکت اعمال می‌کنیم تا نقاط احتمالی برگشت قیمت مشخص بشه.

دلیل اینکه این سطوح جواب می‌دن اینه که خیلی از تریدرها بهشون توجه دارن. چون خیلی‌ها تصمیم‌هاشونو روی همین نواحی می‌گیرن، یه جورایی مثل پیش‌گویی خودتحقق‌بخش عمل می‌کنه؛ یعنی چون خیلی‌ها بهش اعتقاد دارن، واقعاً هم تبدیل به سطوح مهم حمایت یا مقاومت می‌شن.

هماهنگی ریاضی توی بازارها

چیزی که سطوح اصلاحی فیبوناچی رو خاص می‌کنه، اینه که توی انواع مختلف بازارها، تایم‌فریم‌ها و شرایط، به طرز عجیبی مداوم و تأثیرگذار ظاهر می‌شن. این تکرار باعث شده خیلی‌ها باور داشته باشن که بازارها – که در واقع یه نمود کلی از روان انسان‌ها هستن – از همون نسبت‌های طبیعی و ریاضی پیروی می‌کنن که توی کل جهان وجود دارن.

نسبت طلایی (۱.۶۱۸) و معکوسش (۰.۶۱۸) توی خیلی از ساختارهای طبیعی دیده می‌شن، مثلاً:

• نحوه‌ی مارپیچ برگ‌ها دور ساقه‌ی گیاه
• شاخه‌بندی درخت‌ها
• فرم مارپیچ صدف‌ها
• چیدمان دونه‌ها توی گل آفتابگردون
• تناسب‌های بدن انسان

حالا همین نسبت داره به تریدرها کمک می‌کنه تا توی حرکات به‌ظاهر بی‌نظم بازار، یه نظم و الگوی قابل پیش‌بینی پیدا کنن و با استفاده از اون تصمیم‌های دقیق‌تری بگیرن.

چطوری سطوح اصلاحی فیبوناچی رو رسم کنیم

برای اینکه سطوح فیبوناچی درست کار کنن، باید به‌درستی رسمشون کنیم:

فیبوناچی در روند صعودی

1. یه حرکت صعودی واضح پیدا کن (یعنی یه سویینگ لو تا سویینگ های مشخص)
2. ابزار فیبوناچی رو بردار و از کف حرکت (جایی که روند شروع شده) تا سقف حرکت (جایی که روند تموم شده) بکش
3. حالا ابزار به‌صورت خودکار، خطوط افقی روی درصدهای اصلی رسم می‌کنه:
   ۲۳.۶٪ – ۳۸.۲٪ – ۵۰٪ – ۶۱.۸٪ – ۷۸.۶٪
4. این خطوط، از این به بعد می‌شن نواحی احتمالی حمایت توی پول‌بک‌های بعدی. یعنی اگه قیمت اصلاح کنه، ممکنه روی یکی از این سطوح متوقف شه یا برگرده بالا.

فیبوناچی در روند نزولی

1. یه حرکت نزولی واضح پیدا کن (یعنی از یه سویینگ های تا یه سویینگ لو مشخص)
2. ابزار فیبوناچی رو بردار و از سقف حرکت (جایی که روند شروع شده) تا کف حرکت (جایی که روند تموم شده) بکش
3. ابزار به‌صورت خودکار، خطوط افقی روی درصدهای مهم رسم می‌کنه:
   ۲۳.۶٪ – ۳۸.۲٪ – ۵۰٪ – ۶۱.۸٪ – ۷۸.۶٪
4. این خطوط حالا می‌شن نواحی احتمالی مقاومت. یعنی اگه قیمت بخواد یه برگشت موقتی (bounce) بزنه، ممکنه روی یکی از این سطوح گیر کنه و دوباره بریزه پایین.

فراتر از اصلاح‌های ساده فیبوناچی

دنباله‌ی فیبوناچی فقط محدود به سطوح اصلاحی (Retracement) نیست؛ این اعداد الهام‌بخش ابزارهای دیگه‌ای هم شدن که توی ترید استفاده می‌شن:

1. Fibonacci Extensions (فیبوناچی اکستنشن)
   این ابزار برای مشخص‌کردن اهداف قیمتی در ادامه‌ی روند استفاده می‌شه. یعنی به‌جای برگشت، دنبال اینه ببینه قیمت تا کجا ممکنه پیش بره.
2. Fibonacci Fans (فیبوناچی فن)
   خطوط مورب‌ای هستن که از ترکیب نسبت‌های فیبوناچی ساخته می‌شن و به‌صورت داینامیک نقش حمایت یا مقاومت رو ایفا می‌کنن. این خطوط با حرکت قیمت تغییر زاویه می‌دن.

1. Fibonacci Arcs (فیبوناچی آرک)
   نیم‌دایره‌هایی هستن که با نسبت‌های فیبوناچی رسم می‌شن و نواحی احتمالی برگشت قیمت رو به‌صورت خمیده نشون می‌دن. بیشتر جنبه بصری دارن.

1. Fibonacci Time Zones (مناطق زمانی فیبوناچی)
   خطوط عمودی هستن که بر اساس دنباله‌ی فیبوناچی با فاصله‌های زمانی خاص روی چارت قرار می‌گیرن و سعی می‌کنن نقاط احتمالی برگشت قیمت در آینده رو از نظر زمان پیش‌بینی کنن.